Vắc xin não mô cầu BC được sử dụng để phòng ngừa hiệu quả viêm màng não và nhiễm khuẩn huyết do vi khuẩn mô cầu nhóm B và nhóm C gây ra. Sau tiêm, một số bé có thể xuất hiện sốt nhẹ đến sốt vừa, khiến bạn lo lắng không biết đây là phản ứng bình thường hay dấu hiệu bất thường. Vậy bé tiêm viêm não mô cầu BC bị sốt có sao không? Dưới đây là những thông tin quan trọng bạn cần nắm để chăm sóc bé an toàn.
Tại sao bé tiêm viêm não mô cầu BC bị sốt?
Sau tiêm vắc xin BC, nhiều bé có thể xuất hiện sốt nhẹ đến sốt vừa. Đây là phản ứng khá phổ biến và thường phản ánh việc cơ thể đang tạo miễn dịch để bảo vệ trước vi khuẩn mô cầu nhóm B và C. Dưới đây là một số nguyên nhân bạn cần biết:
1. Phản ứng miễn dịch tự nhiên của cơ thể
Khi kháng nguyên từ vắc xin được đưa vào cơ thể, hệ miễn dịch của bé bắt đầu nhận diện và kích hoạt. Quá trình sản sinh kháng thể để chống lại vi khuẩn mô cầu nhóm B và C được thực hiện ngay lập tức. Chính sự đáp ứng miễn dịch này khiến thân nhiệt tăng nhẹ, dẫn đến sốt trong 24-48 giờ sau tiêm. Đây là phản ứng sinh lý bình thường, không nguy hiểm và cho thấy vắc xin đang kích hoạt hệ miễn dịch của bé.
>>>Xem thêm: Viêm màng não mô cầu là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa hiệu quả
Sốt là phản ứng miễn dịch bình thường của cơ thể sau tiêm vắc xin
2. Cơ địa nhạy cảm và từng phản ứng mạnh với vắc xin
Một số bé có cơ địa nhạy cảm hoặc từng gặp phản ứng mạnh sau các lần tiêm chủng trước đây, chẳng hạn như sốt cao, quấy khóc kéo dài hoặc đỏ sưng nhiều tại vị trí tiêm. Những bé này thường có hệ miễn dịch phản ứng mạnh hơn với kháng nguyên, vì vậy mức độ sốt sau tiêm vắc xin BC có thể cao hơn hoặc kéo dài lâu hơn so với phản ứng sinh lý thông thường. Dù đây không phải lúc nào cũng là dấu hiệu nguy hiểm, bạn vẫn nên theo dõi sát để kịp thời xử trí nếu kèm theo những biểu hiện bất thường.
3. Bé đang ủ bệnh trước tiêm nhưng chưa phát hiện
Nếu bé đang mắc các bệnh nhiễm virus hoặc vi khuẩn nhẹ như cảm lạnh, viêm họng hay viêm mũi dị ứng, nhưng chưa biểu hiện rõ triệu chứng tại thời điểm đi tiêm, dấu hiệu sốt có thể bùng phát trùng lúc sau tiêm. Khi đó, bạn dễ nhầm tưởng sốt là do vắc xin, trong khi thực tế là do bệnh lý nền đang tiến triển. Trường hợp này, mức độ sốt có thể cao hơn, kéo dài hơn và thường kèm theo các triệu chứng như ho, chảy mũi, quấy khóc hoặc bỏ bú.
Bé tiêm viêm não mô cầu BC bị sốt cao có nguy hiểm không?
Sốt sau tiêm chủng là phản ứng mà nhiều bé gặp phải và phần lớn đều lành tính. Tuy nhiên, tùy mức độ và dấu hiệu đi kèm, sốt có thể là phản ứng sinh lý bình thường hoặc dấu hiệu cảnh báo cần được xử trí sớm. Việc phân biệt hai nhóm này sẽ giúp bạn đánh giá đúng tình trạng của bé.
1. Trường hợp sốt không nguy hiểm
Phần lớn bé chỉ bị sốt nhẹ sau tiêm vắc xin này. Đây là phản ứng sinh lý và không gây ảnh hưởng đến sức khỏe của bé. Bạn có thể nhận biết sốt không nguy hiểm qua các dấu hiệu sau:
- Sốt dưới 38,5°C.
- Bé vẫn tỉnh táo, tiếp xúc tốt.
- Bé bú hoặc ăn uống bình thường.
- Có thể hơi quấy khóc nhưng dễ dỗ.
- Vị trí tiêm chỉ hơi đỏ hoặc đau nhẹ.
- Sốt xuất hiện trong 24-48 giờ đầu và đáp ứng với thuốc hạ sốt.
Những biểu hiện này đều cho thấy cơ thể bé đang tạo miễn dịch sau tiêm và hoàn toàn không đáng lo ngại.
2. Trường hợp sốt có thể nguy hiểm
Một số trường hợp sốt sau tiêm vắc xin BC có thể là dấu hiệu bất thường. Bạn cần theo dõi sát và đưa bé đi khám khi có các biểu hiện dưới đây:
- Sốt từ 38,5°C trở lên và khó hạ bằng paracetamol.
- Sốt cao trên 39,5°C hoặc sốt kéo dài quá 48 giờ.
- Bé quấy khóc liên tục, khó dỗ hoặc kích thích nhiều.
- Bé lơ mơ, ngủ li bì, khó đánh thức.
- Co giật hoặc run tay chân bất thường.
- Bỏ bú hoàn toàn, nôn nhiều hoặc có dấu hiệu mất nước (khô môi, mắt trũng, tiểu ít).
- Thở nhanh, thở rít, thở mệt.
- Phát ban rộng hoặc sưng đỏ lan nhanh tại vị trí tiêm.
Những dấu hiệu này có thể cho thấy bé đang gặp phản ứng nặng sau tiêm hoặc đồng thời mắc bệnh nhiễm trùng khác, cần được bác sĩ đánh giá và xử trí sớm.
Bạn cần đưa bé đến bác sĩ ngay nếu sốt cao kéo dài quá 48 giờ
Nên làm gì khi bé tiêm viêm não mô cầu BC bị sốt?
Khi bé bị sốt sau tiêm vắc xin viêm não mô cầu BC, bạn cần xử trí đúng cách để giúp bé cảm thấy dễ chịu hơn và tránh các biến chứng nguy hiểm. Việc chăm sóc tại nhà đúng phương pháp đóng vai trò quan trọng, đặc biệt trong 24-48 giờ đầu sau tiêm, khi đa số phản ứng xuất hiện rõ nhất. Dưới đây là các bước bạn cần thực hiện:
1. Theo dõi thân nhiệt và tình trạng của bé
Bạn nên đo thân nhiệt cho bé mỗi 3-4 giờ để theo dõi diễn tiến cơn sốt và đánh giá mức độ đáp ứng với các biện pháp hạ sốt. Bên cạnh việc đo nhiệt độ, bạn cần quan sát thêm các biểu hiện đi kèm như bé bú kém, quấy khóc nhiều, ngủ li bì, nôn trớ hoặc khó chịu bất thường. Việc ghi lại thời điểm bé bắt đầu sốt, mức nhiệt cao nhất và dấu hiệu đi kèm sẽ giúp bác sĩ dễ dàng đánh giá tình trạng nếu bé cần thăm khám sau đó.
2. Lau ấm và hạ sốt đúng cách
Bạn có thể lau ấm cho bé bằng nước khoảng 35-36°C để giúp hạ thân nhiệt nhẹ nhàng và an toàn. Khi lau, bạn nên tập trung vào các vùng như nách, bẹn, cổ, trán và lưng để tăng hiệu quả tỏa nhiệt. Tuyệt đối không dùng nước lạnh, nước đá hoặc cồn vì những cách này có thể khiến bé run lạnh, co mạch và làm sốt nặng hơn. Đồng thời, nên mặc cho bé quần áo thoáng mát, thấm mồ hôi, tránh ủ kín hoặc mặc quá nhiều lớp khiến nhiệt không thoát ra được.
3. Dùng thuốc hạ sốt an toàn theo hướng dẫn
Paracetamol là loại thuốc an toàn và được khuyến cáo sử dụng khi bé sốt từ 38,5°C trở lên. Liều dùng nên được tính dựa trên cân nặng của bé (10-15 mg/kg/lần), và mỗi lần uống cách nhau ít nhất 4-6 giờ. Bạn không tự ý tăng liều hoặc cho bé dùng ibuprofen khi chưa có hướng dẫn, đặc biệt tránh phối hợp nhiều loại thuốc hạ sốt cùng lúc vì có thể gây quá liều hoặc tác dụng không mong muốn. Nếu bé không hạ sốt sau 1-2 liều paracetamol, bạn nên liên hệ bác sĩ để được hướng dẫn chi tiết.
Bạn cần sử dụng thuốc hạ sốt đúng liều và theo hướng dẫn an toàn của bác sĩ
4. Bổ sung nước và cho bé nghỉ ngơi
Khi sốt, bé có nguy cơ mất nước nhanh hơn, nên bạn cần cho bé bú nhiều lần trong ngày để đảm bảo đủ dịch. Với bé lớn hơn, có thể cho uống nước lọc hoặc dung dịch điện giải phù hợp theo độ tuổi. Ngoài ra, bé cần được nghỉ ngơi nhiều để cơ thể hồi phục. Hãy đảm bảo phòng ngủ của bé thoáng mát, không quá nóng hoặc quá lạnh, và hạn chế các hoạt động kích thích khiến bé mệt hơn.
5. Theo dõi phản ứng tại vị trí tiêm
Bạn nên kiểm tra vùng da nơi tiêm vắc xin xem có bị đỏ, sưng hoặc đau nhiều hay không. Phản ứng nhẹ tại chỗ, như sưng nhỏ, hơi đỏ, thường tự giảm trong vòng 1-2 ngày và không đáng lo ngại. Tuy nhiên, nếu vùng tiêm sưng to, nóng đỏ lan rộng, bé đau nhiều hoặc có dấu hiệu chảy dịch, đây có thể là dấu hiệu nhiễm trùng hoặc phản ứng mạnh sau tiêm. Trong những trường hợp này, bạn cần đưa bé đến cơ sở y tế để được kiểm tra sớm.
Tìm hiểu thêm:
- Vắc Xin Viêm Não Mô Cầu BC Giá Bao Nhiêu? Nên Tiêm Ở Đâu?
- [Giải Đáp] Viêm Não Mô Cầu BC Tiêm Cho Trẻ Mấy Tuổi?
Khi nào cần đưa bé đến cơ sở y tế sau tiêm chủng?
Trong hầu hết các trường hợp, sốt sau tiêm vắc xin viêm não mô cầu BC là phản ứng sinh lý và sẽ tự cải thiện. Tuy nhiên, bạn cần đặc biệt chú ý những dấu hiệu bất thường để đưa bé đi khám kịp thời, tránh nguy cơ biến chứng nguy hiểm. Dưới đây là các tình huống cần đưa bé đến cơ sở y tế:
- Sốt cao từ 39,5°C trở lên hoặc sốt kéo dài quá 48 giờ dù đã dùng thuốc hạ sốt đúng liều.
- Bé quấy khóc liên tục, kích thích mạnh hoặc khó dỗ, khác hoàn toàn với biểu hiện quấy thông thường.
- Lơ mơ, ngủ li bì, khó đánh thức, phản ứng chậm hơn so với ngày thường.
- Co giật hoặc run tay chân bất thường, dù chỉ xảy ra một lần.
- Bé bỏ bú hoàn toàn, nôn nhiều hoặc có dấu hiệu mất nước như môi khô, tiểu ít, mắt trũng.
- Thở nhanh, khò khè hoặc thở mệt, có thể báo hiệu phản ứng mạnh hoặc bệnh lý nhiễm trùng đang tiến triển.
- Phát ban rộng hoặc vết tiêm sưng đỏ lan nhanh, căng nóng, chảy dịch, gợi ý phản ứng mạnh tại chỗ hoặc nhiễm trùng.
Cách phòng ngừa phản ứng sốt sau tiêm chủng
Để giảm nguy cơ bé bị sốt hoặc gặp phản ứng mạnh sau tiêm, bạn có thể áp dụng một số biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả dưới đây. Những bước này không chỉ giúp bé dễ chịu hơn, mà còn đảm bảo quá trình tiêm chủng diễn ra an toàn.
1. Khám sàng lọc kỹ trước khi tiêm
Đây là bước quan trọng giúp bác sĩ đánh giá toàn diện tình trạng sức khỏe của bé trước khi tiêm. Trong buổi khám sàng lọc, bác sĩ sẽ:
- Đo nhiệt độ, nhịp tim và nhịp thở của bé để kiểm tra xem bé có đang sốt, khó thở hay mệt không.
- Khám họng, nghe tim phổi để phát hiện các dấu hiệu viêm nhiễm đường hô hấp hoặc bệnh lý tiềm ẩn.
- Khai thác tiền sử dị ứng, bệnh lý nền và các phản ứng sau tiêm trước đây nhằm đánh giá nguy cơ phản ứng mạnh sau tiêm.
- Đánh giá tình trạng dinh dưỡng và sự phát triển tổng quát của bé để xem bé có đủ điều kiện tiêm chủng tại thời điểm đó.
- Kiểm tra sổ tiêm chủng để đảm bảo lịch tiêm chính xác, không tiêm trùng mũi và không bỏ sót vắc xin quan trọng.
Nếu bé có dấu hiệu sốt (trên 37,5°C), ho, chảy mũi, tiêu chảy hoặc bất kỳ triệu chứng nhiễm trùng nào, bác sĩ sẽ khuyến cáo hoãn tiêm 1-2 tuần cho đến khi bé hoàn toàn khỏe mạnh. Điều này giúp giảm nguy cơ bé tiêm viêm não mô cầu BC bị sốt nặng hoặc gặp phản ứng mạnh sau tiêm.
2. Thông báo đầy đủ tiền sử dị ứng hoặc phản ứng mạnh với vắc xin
Bạn nên chia sẻ với bác sĩ tất cả các thông tin liên quan đến các lần tiêm chủng trước đây của bé, đặc biệt nếu bé từng sốt cao, co giật do sốt, phát ban hoặc sưng đỏ nhiều sau tiêm. Những dữ liệu này giúp bác sĩ đánh giá mức độ nhạy cảm của bé và đưa ra quyết định hợp lý về thời điểm tiêm, cách theo dõi và những biện pháp phòng ngừa đi kèm.
Bạn cần thông báo đầy đủ tiền sử dị ứng của bé cho bác sĩ
3. Hoãn tiêm khi bé đang ốm hoặc không khỏe
Nếu bé đang có dấu hiệu cảm cúm, sốt nhẹ, ho, chảy mũi, tiêu chảy hoặc mệt mỏi, cơ thể bé đang trong tình trạng yếu và dễ phản ứng mạnh với vắc xin. Việc tiêm trong thời điểm này có thể khiến bé sốt cao hơn hoặc kéo dài hơn so với bình thường. Vì vậy, tốt nhất bạn nên hoãn tiêm đến khi bé hoàn toàn khỏe để quá trình tạo miễn dịch diễn ra suôn sẻ và an toàn hơn.
4. Theo dõi 30 phút tại cơ sở tiêm chủng
Sau khi tiêm, bạn nên ở lại cơ sở tiêm chủng ít nhất 30 phút để bác sĩ theo dõi các phản ứng tức thì có thể xảy ra. Đây là khoảng thời gian quan trọng giúp phát hiện sớm những biểu hiện như mẩn đỏ lan nhanh, khó thở, nôn ói hoặc kích thích mạnh, các dấu hiệu phản ứng nhanh cần được xử trí kịp thời. Theo dõi đúng thời điểm giúp giảm nguy cơ biến chứng và bảo đảm an toàn tuyệt đối cho bé.
Kết luận
Như vậy, trong hầu hết trường hợp bé tiêm viêm não mô cầu BC bị sốt là phản ứng bình thường, cho thấy cơ thể đang tạo miễn dịch. Tuy nhiên, bạn vẫn cần theo dõi sát để kịp thời nhận biết những dấu hiệu bất thường như sốt quá cao, kéo dài, lơ mơ, bỏ bú hoặc thở nhanh. Chăm sóc đúng cách tại nhà, kết hợp đưa bé đến cơ sở y tế khi cần thiết, sẽ giúp đảm bảo an toàn cho bé trong và sau quá trình tiêm chủng.
Nếu bạn đang tìm địa chỉ thăm khám khi bé có dấu hiệu bất thường sau tiêm hoặc muốn tìm địa chỉ tiêm chủng an toàn, có bác sĩ theo dõi sát, Bệnh viện Đại học Phenikaa là lựa chọn đáng tin cậy. Đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm cùng quy trình tiêm chủng chuẩn y khoa sẽ giúp bạn yên tâm hơn trong từng mũi tiêm của bé. Bạn hãy liên hệ hotline 1900 886648 (miễn phí, 24/7) để được tư vấn chi tiết và đặt lịch thăm khám cùng bác sĩ chuyên khoa.
