Khi mang thai, khuôn mặt phụ nữ thường có nhiều thay đổi rõ rệt. Các dấu hiệu nhận biết có thai qua khuôn mặt như nổi mụn, nám sạm hay phù nhẹ có thể xuất hiện từ giai đoạn đầu thai kỳ. Đây là những biểu hiện đặc trưng giúp bạn dễ dàng nhận ra sự thay đổi của cơ thể mình. Qua bài viết dưới đây, cùng Bệnh viện Đại học Phenikaa tìm hiểu chi tiết về những dấu hiệu này và thời điểm đi khám để được xác nhận chính xác.
Nguyên nhân khuôn mặt thay đổi khi mang thai
Với hầu hết phụ nữ khi có thai, khuôn mặt thường trở nên khác biệt so với trước đây. Sự thay đổi này bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:
- Biến động nội tiết tố: Sự gia tăng hormone estrogen và progesterone ảnh hưởng đến tuyến bã nhờn, khiến da dễ nổi mụn hoặc bóng nhờn.
- Gia tăng lưu lượng máu: Lượng máu tuần hoàn tăng giúp nuôi dưỡng thai nhi, đồng thời làm da mặt hồng hào, đỏ ửng hơn.
- Hiện tượng giữ nước: Cơ thể dễ tích nước, dẫn đến tình trạng mặt sưng nhẹ hoặc trông tròn hơn.
- Tăng sắc tố melanin: Là nguyên nhân chính gây nám, sạm hoặc tàn nhang rõ rệt hơn trên mặt.
- Mạch máu giãn: Sự giãn nở mạch máu dưới da khiến một số mẹ bầu thấy gương mặt đỏ hơn hoặc xuất hiện mao mạch nổi.
Các dấu hiệu nhận biết có thai qua khuôn mặt thường gặp
Những thay đổi trên gương mặt khi mang thai thường không giống nhau ở mỗi phụ nữ. Bạn có thể nhận thấy da sáng hồng, căng bóng hơn do tuần hoàn máu tăng cường. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp da xuất hiện nám sạm, nổi mụn hoặc sưng phù nhẹ. Sự khác biệt này chủ yếu bắt nguồn từ cơ địa và mức độ thay đổi nội tiết tố của từng người.
Dưới đây là một số dấu hiệu nhận biết mang thai qua khuôn mặt mà chị em cần chú ý:
1. Nổi mụn trứng cá
Khi mang thai, hormone androgen tăng cao. Điều này kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh hơn. Tuyến dầu tiết ra nhiều sebum (chất nhờn tự nhiên) khiến lỗ chân lông dễ bị bít tắc, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và hình thành mụn trứng cá.
Mụn thường xuất hiện trên mặt, cổ, lưng hoặc ngực với nhiều dạng khác như mụn đầu trắng, mụn đầu đen, mụn viêm đỏ hoặc mụn bọc. Có người chỉ bị vài nốt mụn nhẹ, trong khi người khác có thể bị mụn nhiều gây đau rát và khó chịu.
Mụn trứng cá trong thai kỳ thường lành tính và có thể cải thiện sau khi sinh. Do vậy, chị em cần lưu ý, tuyệt đối không nên tự ý mua và sử dụng các loại thuốc bôi hoặc uống trị mụn chứa thành phần nguy hiểm như retinoid, isotretinoin hay tetracycline, vì chúng có thể gây hại cho thai nhi.
Nổi mụn trứng cá khi mang thai thường do sự gia tăng các hormone trong cơ thể
2. Nám và sạm da (hay còn được gọi “mặt nạ thai kỳ”)
Đây là một trong những dấu hiệu nhận biết có thai qua khuôn mặt điển hình, thường gặp ở nhiều phụ nữ trong suốt giai đoạn mang thai. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do sự thay đổi nội tiết tố, đặc biệt là hormone estrogen và progesterone, kích thích sản sinh nhiều melanin - sắc tố quyết định màu da. Khi melanin tăng cao, da dễ xuất hiện những mảng sẫm màu trên trán, gò má, môi trên hoặc cằm.
Các mảng nám có màu từ nâu nhạt đến nâu sẫm, thường đậm hơn khi tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời. Dù không gây hại cho sức khỏe, nhưng tình trạng này có thể ảnh hưởng đến thẩm mỹ và tâm lý. Thông thường, nám và sạm da sẽ giảm dần hoặc biến mất ngay sau khi sinh em bé.
3. Mạch máu giãn và nổi rõ trên mặt
Khi mang thai, cơ thể người mẹ phải tăng cường lưu lượng máu để nuôi dưỡng thai nhi. Lượng máu tuần hoàn có thể tăng từ 30 - 50% so với bình thường, dẫn đến áp lực lớn lên hệ mạch máu. Kết quả là các mạch máu nhỏ dưới da dễ bị giãn ra và trở nên nổi rõ hơn, đặc biệt là vùng má, mũi hoặc quanh mắt.
Biểu hiện thường gặp là khuôn mặt trở nên hồng hào, ửng đỏ hoặc xuất hiện những đường mạch máu li ti ngay dưới bề mặt da. Một số trường hợp giãn mạch còn đi kèm cảm giác nóng bừng hoặc đỏ mặt nhiều hơn khi tiếp xúc với nhiệt độ cao.
4. Phù nhẹ vùng mặt
Giai đoạn mang thai, cơ thể người mẹ có xu hướng giữ nhiều nước hơn bình thường để đáp ứng nhu cầu tuần hoàn máu và phát triển của thai nhi. Sự tích nước này khiến các mô mềm, trong đó có vùng mặt, dễ bị sưng nhẹ hoặc trông đầy đặn hơn.
Triệu chứng thường gặp là khuôn mặt tròn hơn, mí mắt hoặc môi hơi sưng. Bạn có thể cảm thấy gương mặt buổi sáng sưng hơn và giảm dần vào cuối ngày. Tình trạng phù nhẹ này thường không gây nguy hiểm và có thể biến mất sau khi sinh.
5. Thay đổi ở nốt ruồi
Trong thai kỳ, nhiều phụ nữ nhận thấy nốt ruồi trên cơ thể, trong đó có vùng mặt, trở nên sẫm màu hoặc to hơn. Nguyên nhân chính là do sự thay đổi hormone làm tăng sắc tố melanin dưới da, đồng thời da căng giãn ra để thích ứng với sự phát triển của thai nhi. Những yếu tố này khiến nốt ruồi trở nên đậm màu hoặc lớn hơn so với trước khi mang thai. Các triệu chứng thường gặp bao gồm:
6. Nốt ruồi trở nên tối màu hơn.
Một số nốt ruồi có thể tăng kích thước hoặc thay đổi hình dạng nhẹ.
Thay đổi ở nốt ruồi trong thai kỳ thường lành tính và có thể ổn định trở lại sau khi sinh. Tuy nhiên, nếu nốt ruồi có hình dạng bất thường, bờ không đều, màu sắc thay đổi nhanh, ngứa, chảy máu hoặc loét, bạn nên đi khám da liễu để loại trừ nguy cơ ung thư da (melanoma).
7. Thay đổi ở mũi
Khi mang thai, một số phụ nữ có thể nhận thấy mũi trở nên to hơn hoặc hơi sưng nề. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do sự giãn mạch và hiện tượng giữ nước dưới tác động của hormone thai kỳ, khiến mô mềm vùng mũi phù nhẹ và làm mũi trông lớn hơn so với bình thường.
Một số phụ nữ khi mang thai có thể nhận thấy mũi trở nên to hơn
8. Các dấu hiệu khác
Ngoài những dấu hiệu nhận biết có thai qua khuôn mặt kể trên, một số thay đổi khác cũng có thể xuất hiện tùy cơ địa:
- Da sáng hồng, căng bóng (pregnancy glow): Do tăng lưu lượng máu và hoạt động của tuyến dầu, giúp khuôn mặt rạng rỡ hơn ở một số phụ nữ.
- Bọng mắt hoặc quầng thâm: Thường liên quan đến rối loạn giấc ngủ, mệt mỏi trong thai kỳ.
- Tóc mai hoặc đường nét gương mặt thay đổi: Một số phụ nữ cảm thấy gương mặt trông khác đi, có thể đầy đặn hơn do phù nhẹ và thay đổi cấu trúc mô mềm.
Phân biệt dấu hiệu mang thai qua khuôn mặt với tình trạng khác
Những thay đổi trên khuôn mặt khi mang thai thường khá dễ nhận thấy, tuy nhiên không phải lúc nào cũng là dấu hiệu đặc trưng của thai kỳ. Một số tình trạng khác như rối loạn nội tiết, căng thẳng, thiếu ngủ hay bệnh lý da liễu,... cũng có thể gây ra biểu hiện tương tự.
Để phân biệt rõ đâu là thay đổi do mang thai, đâu là do yếu tố khác, bạn cần dựa vào tính chất xuất hiện của triệu chứng, thời gian kéo dài và các dấu hiệu đi kèm. Chẳng hạn:
- Mụn trứng cá: Mụn thai kỳ thường xuất hiện cùng lúc với chậm kinh, căng tức ngực hoặc buồn nôn, trong khi mụn do stress lại đi kèm mất ngủ, mệt mỏi và ăn uống thất thường.
- Nám và sạm da: Nám thai kỳ (chloasma) hình thành từng mảng nâu đối xứng ở gò má, trán, môi trên và đậm hơn khi ra nắng, trong khi nám thông thường có thể rải rác, không đối xứng, gặp cả ở người không mang thai.
- Phù nhẹ vùng mặt: Phù thai kỳ thường ở mức độ nhẹ, giảm dần khi nghỉ ngơi, trong khi phù do bệnh lý thận hoặc tim mạch thường kéo dài, kèm theo tiểu ít, khó thở hoặc huyết áp cao.
- Mũi sưng đỏ: Mũi to hoặc đỏ hơn khi mang thai là do giãn mạch hoặc giữ nước, ít gây nghẹt mũi nặng, trong khi viêm mũi dị ứng hay viêm xoang thường đi kèm hắt hơi, chảy dịch mũi và đau nhức xoang.
Khi nào nên đi khám để xác nhận có thai?
Để xác định chính xác mình đã mang thai hay chưa, bạn không nên chỉ dựa vào những thay đổi trên khuôn mặt, mà cần kết hợp với các dấu hiệu khác. Bạn nên đi khám sớm trong các trường hợp sau:
- Chậm kinh từ 5 - 7 ngày trở lên, đặc biệt ở phụ nữ có chu kỳ kinh nguyệt đều đặn.
- Kết quả que thử thai 2 vạch.
- Xuất hiện đồng thời nhiều triệu chứng như buồn nôn, căng tức ngực, mệt mỏi, cùng các dấu hiệu thay đổi trên da mặt như nổi mụn trứng cá, nám sạm, da ửng đỏ hoặc phù nhẹ.
- Gặp các triệu chứng bất thường như phù nề mặt kèm đau đầu, hoa mắt, huyết áp cao; da tái nhợt, nổi mẩn bất thường hay thay đổi sắc tố nhanh chóng. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo tiền sản giật hoặc rối loạn nội tiết cần kiểm tra.
Tìm hiểu thêm:
- Lý Do Không Thể Nhận Biết Dấu Hiệu Thụ Thai Sau quan hệ 1 ngày
- [Giải Đáp] Có Dấu Hiệu Có Thai Sau Khi Quan Hệ 3 Ngày Được Không?
Cách chăm sóc da an toàn trong giai đoạn mang thai
Khi mang thai, làn da phụ nữ thường trở nên nhạy cảm hơn, dễ gặp tình trạng mụn, nám, sạm hoặc khô ráp. Chăm sóc da đúng cách giúp bạn tự tin hơn. Điều này cũng đảm bảo an toàn cho thai nhi. Dưới đây là những gợi ý hữu ích:
1. Lựa chọn sản phẩm chăm sóc da phù hợp
Khi mang thai, chị em nên ưu tiên sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên, dịu nhẹ, không chứa hương liệu hoặc chất tẩy rửa mạnh. Đặc biệt, bạn cần tránh xa các hoạt chất có nguy cơ gây hại như retinoid, isotretinoin, tetracycline hay hydroquinone. Đây là những chất có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi nếu sử dụng trong thai kỳ.
Với kem chống nắng, chị em nên chọn loại kem chống nắng vật lý (physical sunscreen) chứa kẽm oxit hoặc titanium dioxit. Các thành phần này tạo lớp màng bảo vệ bề mặt da, ít thẩm thấu vào cơ thể nên được coi là an toàn cho phụ nữ mang thai.
2. Duy trì chế độ dinh dưỡng cân đối, khoa học
Một chế độ dinh dưỡng cân đối, khoa học không chỉ giúp thai nhi phát triển khỏe mạnh mà còn hạn chế các vấn đề như mụn, nám hay khô ráp. Sau đây là những lưu ý quan trọng về chế độ ăn uống hằng ngày:
- Tăng cường rau xanh và trái cây tươi: Giúp bổ sung nhiều vitamin C, E và các chất chống oxy hóa tự nhiên, giúp làm sáng da và ngăn ngừa sạm nám.
- Bổ sung thực phẩm giàu omega-3: Có trong cá hồi, hạt chia, hạt lanh… giúp da đàn hồi, giảm khô nứt.
- Uống đủ nước: Bạn nên uống khoảng 2 - 2,5 lít mỗi ngày để giữ ẩm tự nhiên cho da và giảm tình trạng phù nề.
- Hạn chế đồ ngọt, nhiều dầu mỡ vì dễ làm da nổi mụn và tăng cân quá mức.
- Bổ sung sắt và axit folic theo chỉ định của bác sĩ: Không chỉ tốt cho thai nhi, mà còn giúp mẹ tránh da xanh xao, mệt mỏi.
Chế độ dinh dưỡng lành mạnh giúp thai nhi phát triển khỏe mạnh và cải thiện các vấn đề về da
3. Bảo vệ da khỏi tác động của ánh nắng mặt trời
Khi mang thai, da trở nên nhạy cảm hơn. Hormone cũng khiến da dễ sản sinh nhiều sắc tố melanin. Điều này khiến bạn có nguy cơ cao bị nám, sạm và tàn nhang nếu tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng. Vì vậy, bảo vệ da khỏi tia UV là bước chăm sóc vô cùng quan trọng trong thai kỳ. Chị em cần lưu ý:
- Che chắn kỹ khi ra ngoài: Sử dụng mũ rộng vành, kính mát, khẩu trang vải dày và quần áo chống nắng.
- Hạn chế ra ngoài trong khung giờ nắng gắt (10 - 15 giờ), thời điểm tia UV hoạt động mạnh nhất.
- Sử dụng kem chống nắng an toàn: Ưu tiên kem chống nắng vật lý (chứa zinc oxide hoặc titanium dioxide), ít thấm qua da và được coi là an toàn cho phụ nữ mang thai.
4. Thói quen sinh hoạt lành mạnh
Duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh là một trong những cách đơn giản nhưng hiệu quả để bạn chăm sóc da trong suốt thai kỳ. Khi cơ thể khỏe mạnh, làn da cũng trở nên rạng rỡ và ít gặp các vấn đề bất thường. Theo đó, mẹ cần:
- Ngủ đủ giấc: Nên ngủ đủ từ 7 - 8 tiếng mỗi ngày để hạn chế quầng thâm, bọng mắt và giúp da tái tạo tốt hơn.
- Tập luyện nhẹ nhàng: Yoga bầu, đi bộ hoặc các bài tập hít thở giúp tăng cường lưu thông máu, mang lại làn da hồng hào tự nhiên.
- Tránh căng thẳng quá mức: Stress kéo dài dễ làm mụn và nám nặng thêm, vì vậy bạn nên dành thời gian thư giãn, nghe nhạc, đọc sách hoặc thực hành thiền.
- Tránh thói quen xấu: Hạn chế thức khuya, không hút thuốc, không sử dụng rượu bia hay caffein quá mức để đảm bảo sức khỏe của mẹ và bé.
5. Chăm sóc da đúng cách hằng ngày
Ngoài những cách chăm sóc từ bên trong và thói quen sinh hoạt lành mạnh, việc xây dựng chu trình chăm sóc da hằng ngày đơn giản, an toàn cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giữ gìn làn da khỏe mạnh.
- Làm sạch da nhẹ nhàng 2 lần/ngày bằng sữa rửa mặt dịu nhẹ.
- Giữ ẩm cho da bằng kem dưỡng an toàn, giàu thành phần cấp nước.
- Không tự ý nặn mụn hoặc dùng phương pháp tẩy trắng, lột da mạnh trong thai kỳ.
- Trang điểm an toàn: Nếu cần trang điểm, nên chọn mỹ phẩm không chứa chì, paraben hay hương liệu tổng hợp.
Kết luận
Bài viết trên đây là tổng hợp thông tin chi tiết về các dấu hiệu nhận biết có thai qua khuôn mặt thường gặp. Những biểu hiện này có thể giúp bạn nhận ra sự thay đổi của cơ thể, và có thêm cơ sở để quan sát sức khỏe của mình ngay từ giai đoạn đầu thai kỳ. Tuy nhiên, các dấu hiệu này chỉ mang tính tham khảo, không đủ để khẳng định chắc chắn việc mang thai.
Để được chẩn đoán chính xác và theo dõi thai kỳ toàn diện, mẹ nên thăm khám tại cơ sở y tế uy tín. Bệnh viện Đại học Phenikaa với đội ngũ bác sĩ Sản khoa giàu kinh nghiệm và hệ thống thiết bị hiện đại sẽ là lựa chọn đáng tin cậy, đồng hành cùng mẹ trong hành trình chào đón bé yêu. Hãy liên hệ hotline 1900 886648 để đặt lịch thăm khám cùng bác sĩ chuyên khoa.
