Theo các chuyên gia y tế, virus HPV gây ung thư cổ tử cung là yếu tố nguy cơ chính dẫn đến hơn 90% ca mắc bệnh trên toàn cầu. Việc hiểu rõ về HPV, cơ chế hình thành ung thư và biện pháp phòng tránh là bước quan trọng giúp phụ nữ chủ động bảo vệ sức khỏe sinh sản lâu dài. Dưới đây là top 14 type HPV gây ung thư cổ tử cung và biện pháp phòng ngừa chuẩn theo hướng dẫn của chuyên gia.
Các type HPV gây ung thư cổ tử cung
HPV (Human Papillomavirus) là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư cổ tử cung ở nữ giới. Hiện nay các nhà khoa học đã xác định có hơn 100 type HPV. Trong đó có 14 type được xếp vào nhóm nguy cơ cao, có khả năng dẫn đến ung thư cổ tử cung, bao gồm:
1. HPV type 16
HPV type 16 là một trong những chủng thuộc nhóm virus HPV có nguy cơ cao, được xem là tác nhân hàng đầu gây ra nhiều bệnh lý nghiêm trọng như ung thư cổ tử cung, ung thư dương vật và một số dạng ung thư khác. Loại virus này có khả năng tích hợp DNA của nó vào tế bào vật chủ, làm thay đổi cấu trúc gen của tế bào bị nhiễm và dẫn đến sự phát triển bất thường.
Theo dữ liệu từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), khoảng 50% các trường hợp ung thư cổ tử cung trên toàn cầu có liên quan đến HPV type 16. Đây cũng là chủng virus phổ biến và nguy hiểm nhất trong họ HPV, với khả năng gây ung thư cao nhất ở người nhiễm.
2. HPV type 18
Trong nhóm các chủng HPV có nguy cơ cao, HPV type 18 được xem là một trong những loại virus có tốc độ phát triển mạnh mẽ sau khi xâm nhập vào cơ thể. Nếu không được phát hiện và kiểm soát kịp thời, loại virus này có thể làm biến đổi cấu trúc tế bào, tạo điều kiện cho các tế bào bất thường phát triển và dẫn đến các bệnh lý nguy hiểm như ung thư cổ tử cung, ung thư âm đạo,… Bên cạnh đó, người nhiễm HPV 18 còn có thể gặp phải các vấn đề ở đường sinh dục như sùi mào gà hoặc mụn cóc sinh dục.
Theo dữ liệu thống kê do Trung tâm CDC của Hoa Kỳ cung cấp, HPV type 18 là chủng virus phổ biến thứ hai sau HPV 16, chiếm khoảng 16% các trường hợp ung thư cổ tử cung trên toàn thế giới.
Virus HPV là tác nhân chính gây nên ung thư cổ tử cung ở phụ nữ
3. Nhóm HPV type 31, 33 và 35
Ba chủng HPV gồm type 31, 33 và 35 đều được xếp vào nhóm virus có nguy cơ cao, có thể làm tăng khả năng hình thành ung thư. Tuy nhiên, việc nhiễm các chủng virus này không đồng nghĩa với việc chắc chắn sẽ mắc ung thư.
Trên thực tế, đa số trường hợp nhiễm HPV chỉ mang tính tạm thời và có thể tự khỏi nhờ hệ miễn dịch của cơ thể. Những ca tiến triển thành ung thư thường xảy ra khi virus nguy cơ cao tồn tại trong cơ thể quá lâu mà không được phát hiện hoặc điều trị sớm.
4. HPV type 39
HPV type 39 nằm trong nhóm chủng virus HPV nguy cơ cao, có thể ảnh hưởng đến cả nam và nữ. Phần lớn người nhiễm virus này không có triệu chứng rõ ràng, đặc biệt nếu hệ miễn dịch hoạt động tốt, virus thường không phát triển mạnh và có thể tự biến mất. Tuy nhiên, ở những người có sức đề kháng kém, HPV type 39 có thể nhân lên nhanh chóng, gây ra các vấn đề như mụn cóc sinh dục hoặc làm tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư liên quan đến cơ quan sinh dục.
5. HPV type 45
HPV type 45 được xem là một trong những virus HPV ung thư cổ tử cung có mức độ nguy hiểm cao. Loại virus này có khả năng dẫn đến các tổn thương nghiêm trọng ở cổ tử cung và chỉ xếp sau hai chủng phổ biến nhất là HPV type 16 và HPV type 18 về nguy cơ gây ung thư.
6. HPV type 51
HPV type 51 là một chủng virus có tốc độ phát triển khá nhanh và có thể gây biến đổi trong cấu trúc tế bào. Người nhiễm loại virus này đôi khi sẽ gặp các triệu chứng như đau rát khi tiểu tiện hoặc đại tiện, xuất hiện mụn nước nhỏ màu hồng hay trắng ở vùng sinh dục, miệng hoặc lưỡi. Ngoài ra, một số trường hợp còn có thể bị chảy máu âm đạo và đau vùng bụng dưới khi quan hệ.
7. HPV type 52
HPV type 52 có cấu trúc gen khá tương đồng với HPV type 16. Dù không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ung thư cổ tử cung, nhưng HPV type 52 vẫn có thể liên quan đến một số bệnh ung thư khác như ung thư âm đạo, trực tràng hoặc dương vật.
8. HPV type 56
HPV type 56 có nguy cơ gây ung thư thấp hơn so với type 16 và 18, nhưng vẫn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe. Vì vậy, khi được chẩn đoán nhiễm HPV type 56, bạn nên theo dõi và tái khám định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ.
9. HPV type 58
HPV type 58 là một loại virus có cấu trúc DNA sợi đôi nhỏ, được phát hiện lần đầu vào năm 1990 và có đặc điểm di truyền gần với HPV type 16. Chủng virus này có thể liên quan đến các tổn thương cổ tử cung (CIN), gây ra những bệnh lý như sùi mào gà, tổn thương tiền ung thư và thậm chí là ung thư nếu không được phát hiện sớm.
10. HPV type 59
HPV type 59 là một virus gây ung thư cổ tử cung có thể tồn tại dưới lớp niêm mạc da hoặc trong tế bào vùng sinh dục. Loại virus này có khả năng tác động đến cấu trúc tế bào và làm suy giảm hệ miễn dịch. Tuy nhiên, mức độ tiến triển và nguy cơ bệnh lý còn phụ thuộc vào sức khỏe và thể trạng của mỗi người.
11. HPV type 66
HPV này thuộc nhóm có nguy cơ cao nhưng ít gặp hơn so với HPV type 16 và 18. Dù không phổ biến, song đây vẫn là virus có thể gây ung thư cổ tử cung và ung thư âm hộ nếu không được phát hiện sớm.
12. HPV type 68
Giống như HPV type 66, HPV type 68 cũng thuộc nhóm virus HPV gây ung thư cổ tử cung và có thể liên quan đến một số bệnh lý phụ khoa khác. Dù không xuất hiện phổ biến, người nhiễm HPV 68 vẫn nên kiểm tra định kỳ sau mỗi 2–3 năm để tầm soát ung thư và theo dõi tình trạng tồn tại của virus trong cơ thể.
HPV type 16 và 18 là hai chủng phổ biến nhất gây ung thư cổ tử cung ở nữ giới trên toàn thế giới
Tìm hiểu thêm:
- Dương Tính Với Các Type HPV Nguy Cơ Cao Có Nguy Hiểm Không? Hướng Dẫn Cách Phòng Tránh
- Virus HPV 16, 18 Có Chữa Được Không? Chuyên Gia Giải Đáp Chi tiết
Virus HPV gây ung thư cổ tử cung lây qua đường nào?
Để chủ động bảo vệ sức khỏe, bạn nên nắm rõ các con đường lây truyền virus HPV được chuyên gia cảnh báo dưới đây.
1. Virus HPV lây qua đường tình dục
Virus HPV chủ yếu được truyền từ người sang người thông qua tiếp xúc da kề da khi quan hệ tình dục, kể cả khi quan hệ bằng đường âm đạo, hậu môn hoặc miệng. Tác nhân này thường xâm nhập vào lớp tế bào biểu mô – nơi có môi trường ẩm ướt như da và niêm mạc, tạo điều kiện thuận lợi cho virus tồn tại và phát triển.
Ước tính, khoảng 40% trường hợp có khả năng lây truyền HPV giữa nam và nữ khi có quan hệ tình dục. Đáng chú ý, tỷ lệ lây nhiễm còn cao hơn trong nhóm nam quan hệ đồng giới (MSM) và cộng đồng LGBT do đặc thù hình thức tiếp xúc thân mật.
2. HPV lây qua đường tiếp xúc
Mặc dù HPV có thể tồn tại ngoài cơ thể trong thời gian ngắn, hiện chưa có bằng chứng rõ ràng về việc lây nhiễm qua đồ vật cá nhân trong sinh hoạt hằng ngày. Tuy nhiên, việc dùng chung vật dụng cá nhân ở vùng sinh dục (như dao cạo, khăn tắm) vẫn nên tránh để hạn chế nguy cơ nhiễm trùng nói chung.
3. Lây từ mẹ sang con (trường hợp hiếm gặp)
Trong một số ít trường hợp, virus HPV có thể lây từ mẹ sang con trong quá trình sinh thường, khi em bé tiếp xúc với dịch tiết âm đạo của mẹ bị nhiễm HPV tuýp 6 hoặc 11. Tuy nhiên, tỷ lệ lây truyền này rất thấp, và hầu hết phụ nữ mang thai nhiễm HPV không gặp biến chứng thai kỳ như sảy thai hay sinh non.
Dù hiếm, vẫn có thể xảy ra tình trạng trẻ bị mụn cóc ở cổ họng hoặc đường hô hấp do lây từ mẹ trong lúc sinh.
Các chuyên gia khuyên rằng, nếu bạn từng nhiễm HPV và đang có ý định mang thai, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn xét nghiệm kiểm tra tình trạng virus, đặc biệt là những chủng có nguy cơ cao gây ung thư cổ tử cung.
Trong trường hợp mẹ nhiễm HPV nguy cơ cao, bác sĩ sẽ theo dõi sát sao trong suốt thai kỳ. Nếu có mụn cóc sinh dục, việc điều trị sẽ được cân nhắc tùy mức độ, nhằm đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
Virus HPV thường lây qua đường tình dục và có thể âm thầm phát triển trong cơ thể nhiều năm
Cách phòng ngừa lây nhiễm HPV gây ung thư cổ tử cung
Vậy có những cách phòng ngừa lây nhiễm HPV nào? Dưới đây là những gợi ý giúp bạn bảo vệ bản thân khỏi sự tấn công của virus HPV mỗi ngày.
- Nên tiêm vắc xin HPV đúng độ tuổi, đặc biệt là cho bé gái từ 9 đến 26 tuổi. Việc tiêm sớm, trước khi bắt đầu quan hệ tình dục, giúp cơ thể tạo kháng thể và đạt hiệu quả bảo vệ tối đa.
- Duy trì thói quen quan hệ tình dục an toàn bằng cách sử dụng bao cao su đúng cách. Điều này giúp hạn chế nguy cơ lây nhiễm HPV và các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.
- Hạn chế quan hệ với nhiều bạn tình, vì số lượng bạn tình càng nhiều thì khả năng tiếp xúc với virus HPV càng cao.
- Khám phụ khoa và tầm soát định kỳ giúp phát hiện sớm những bất thường ở cổ tử cung. Thực hiện xét nghiệm sàng lọc ung thư cổ tử cung đều đặn là biện pháp quan trọng để bảo vệ sức khỏe.
- Giữ vệ sinh vùng kín đúng cách mỗi ngày, nên chọn dung dịch rửa phù hợp và tránh thụt rửa sâu hay sử dụng sản phẩm có hương liệu mạnh để không gây mất cân bằng môi trường âm đạo.
- Ăn uống lành mạnh, ngủ đúng giờ và tập thể dục thường xuyên là những yếu tố quan trọng giúp hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả, từ đó bảo vệ cơ thể trước sự tấn công của virus.
- Nên tránh hút thuốc lá và hạn chế rượu bia, vì các chất độc hại trong đó có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, từ đó tăng nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung.
- Giữ sự chung thủy trong hôn nhân là cách đơn giản nhưng hiệu quả để giảm nguy cơ lây nhiễm HPV.
- Cần giáo dục giới tính sớm và đúng cách cho thanh thiếu niên, giúp các em hiểu rõ về HPV và biết cách tự bảo vệ bản thân khỏi nguy cơ lây nhiễm.
- Sau khi tiêm vắc xin hoặc nếu nhận thấy những dấu hiệu bất thường như khí hư có mùi lạ, đau khi quan hệ hoặc chảy máu ngoài kỳ kinh, nên đến cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám và tư vấn kịp thời.
Khám phụ khoa định kỳ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu nhiễm virus HPV và phòng ngừa ung thư cổ tử cung hiệu quả
Kết Luận
Virus HPV gây ung thư cổ tử cung là mối nguy hiểm âm thầm nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh nếu được phát hiện sớm và tiêm ngừa đúng thời điểm. Bạn hãy chủ động tiêm phòng virus HPV. Tại trung tâm Tiêm chủng Bệnh viện Đại học Phenikaa hiện đang có sẵn vắc xin HPV phòng ngừa ung thư cổ tử cung. Trung tâm có hệ thống bảo quản vắc xin đạt chuẩn quốc tế, đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, quy trình tiêm chủng đảm bảo an toàn. Bạn hãy liên hệ hotline: 1900 886648 để đặt lịch thăm khám và tiêm phòng sớm nhé!
