Nội soi buồng ối dẫn lưu dịch màng phổi thai nhi là kỹ thuật can thiệp tiên tiến mở ra hy vọng sống cho những thai nhi mắc phải dị tật tràn dịch màng phổi. Cụ thể kỹ thuật này là gì? Quy trình thực hiện như thế nào? Hãy cùng Bệnh viện Đại học Phenikaa tìm hiểu để rõ hơn qua nội dung bài viết dưới đây.
Nội soi buồng ối dẫn lưu dịch màng phổi thai nhi là gì?
Dẫn lưu dịch màng phổi thai nhi qua nội soi buồng ối là kỹ thuật can thiệp bào thai tiên tiến được thực hiện ngay khi thai nhi còn trong bụng mẹ. Thủ thuật này sử dụng một stent (một ống nhỏ được thiết kế đặc biệt) để tạo một đường dẫn lưu liên tục, giúp dịch tích tụ trong khoang màng phổi của thai nhi chảy vào buồng ối.
Mục tiêu chính của việc dẫn lưu này là nhằm giảm áp lực chèn ép lên trung thất (khu vực giữa hai phổi chứa tim và các mạch máu lớn), ngăn ngừa tình trạng đa ối ở mẹ, giải quyết phù thai và đặc biệt là hạn chế thiểu sản phổi.
Kỹ thuật này loại bỏ lượng dịch dư thừa. Nhờ đó, phổi thai nhi có không gian phát triển bình thường. Đồng thời giảm gánh nặng cho tim, tăng cơ hội sống sót, cải thiện đáng kể tiên lượng cho bé sau khi chào đời.
Dẫn lưu dịch màng phổi thai nhi qua nội soi buồng ối giúp điều trị tình trạng phù thai do tràn dịch màng phổi
Khi nào cần nội soi buồng ối dẫn lưu dịch màng phổi thai nhi?
Phương pháp nội soi buồng ối dẫn lưu dịch màng phổi thai nhi thường được chỉ định trong những trường hợp tràn dịch màng phổi lớn, tiến triển nhanh hoặc có nguy cơ đe dọa đến tính mạng thai nhi. Cụ thể, can thiệp được xem xét khi:
1. Tràn dịch màng phổi gây chèn ép phổi
Kỹ thuật này được chỉ định trong trường hợp tràn dịch màng phổi ở thai nhi gây hạn chế sự phát triển của nhu mô phổi, có nguy cơ gây thiểu sản phổi (phổi không phát triển đầy đủ), dẫn đến suy hô hấp nặng sau sinh.
2. Tràn dịch gây chèn ép tim và mạch máu lớn
Trường hợp tràn dịch gây rối loạn huyết động, ảnh hưởng đến chức năng tim mạch của thai nhi.
3. Có dấu hiệu phù thai (hydrops fetalis)
Khi tràn dịch màng phổi kèm theo các dấu hiệu khác như phù da, tràn dịch màng bụng, màng ngoài tim… cho thấy tình trạng bệnh lý toàn thân, đe dọa tính mạng thai nhi nếu không can thiệp kịp thời.
4. Dịch không tự thoái lui theo dõi qua siêu âm nhiều lần
Trong một số trường hợp, tràn dịch màng phổi có thể tự thoái lui. Tuy nhiên, nếu tình trạng không cải thiện hoặc ngày càng tiến triển, nội soi dẫn lưu là cần thiết để ngăn biến chứng.
5. Thai kỳ đang trong giai đoạn từ 16 - 26 tuần
Đây là giai đoạn lý tưởng để thực hiện can thiệp, giúp thai nhi có thêm thời gian phát triển phổi trong bụng mẹ trước khi chào đời. Tuy nhiên, một số trường hợp đặc biệt bác sĩ có thể cân nhắc can thiệp đến tuần thai 34.
Hình ảnh thai nhi bị tràn dịch màng phổi khi còn trong bụng mẹ
Kỹ thuật nội soi buồng ối dẫn lưu dịch màng phổi thai nhi
Đây là một kỹ thuật xâm lấn tối thiểu, giúp đặt ống dẫn lưu từ khoang màng phổi của thai nhi vào buồng ối, nhằm dẫn dịch ra ngoài, giảm chèn ép phổi và các cơ quan quan trọng. Kỹ thuật bao gồm các bước chính:
1. Đánh giá chỉ định và tư vấn cho mẹ
Bác sĩ chuyên khoa y học bào thai sẽ tiến hành siêu âm chi tiết, đánh giá mức độ tràn dịch màng phổi, dấu hiệu phù thai, huyết động thai nhi và tuổi thai. Nếu đủ điều kiện can thiệp, mẹ sẽ được tư vấn kỹ lưỡng về lợi ích, nguy cơ, khả năng thành công và các bước theo dõi sau can thiệp.
2. Chuẩn bị trước thủ thuật
Thai phụ được làm sạch vùng da bụng, gây tê tại chỗ, theo dõi dấu hiệu sinh tồn. Thủ thuật được thực hiện trong môi trường vô khuẩn tuyệt đối, có sự phối hợp giữa bác sĩ sản – y học bào thai, bác sĩ siêu âm và điều dưỡng hỗ trợ. Thai nhi sẽ được định vị chính xác bằng siêu âm liên tục trong suốt quá trình thực hiện.
3. Nội soi buồng ối và đặt ống dẫn lưu (shunt)
Bác sĩ sử dụng kim nhỏ đi qua thành bụng mẹ vào buồng ối, dưới hướng dẫn của siêu âm. Sau đó, một ống thông chuyên biệt (shunt) sẽ được đặt từ khoang màng phổi của thai nhi vào buồng ối. Ống này cho phép dịch thoát ra ngoài khoang màng phổi, giúp giảm áp lực lên phổi và tim.
Nội soi buồng ối dẫn lưu dịch màng phổi thai nhi được thực hiện chính xác với sự hỗ trợ của siêu âm
4. Theo dõi sau thủ thuật
Sau khi đặt ống thành công, thai phụ được theo dõi tại cơ sở y tế chuyên sâu trong 24–48 giờ đầu, để kiểm soát nguy cơ rỉ ối, vỡ ối sớm hoặc co bóp tử cung. Siêu âm định kỳ được thực hiện để đánh giá vị trí ống dẫn lưu, lượng dịch trong khoang màng phổi và tình trạng phát triển phổi của thai nhi.
Thai nhi bị tràn dịch màng phổi có cơ hội được phát triển khỏe mạnh khi thực hiện thủ thuật
Tìm hiểu thêm:
- Kỹ Thuật Chọc Hút Dịch Màng Phổi Thai Nhi Dưới Siêu Âm Là Gì?
- Chọc Ối Là Gì? Có Nguy Hiểm Không Và Chi Phí Hết Bao Nhiêu Tiền?
Lợi ích và rủi ro của nội soi buồng ối dẫn lưu dịch màng phổi thai nhi
Kỹ thuật nội soi này mang lại hy vọng lớn cho nhiều gia đình, nhưng điều quan trọng là phải hiểu rõ cả những lợi ích cũng như các rủi ro tiềm ẩn đi kèm. Hiểu rõ thông tin này giúp bạn và gia đình đưa ra quyết định đúng đắn. Dưới đây là các lợi ích và rủi ro của kỹ thuật, cụ thể:
1. Lợi ích nổi bật của phương pháp dẫn lưu dịch màng phổi thai nhi
Phương pháp nội soi buồng ối dẫn lưu dịch màng phổi thai nhi đem lại nhiều lợi ích quyết định đến sự sống còn và phát triển của thai nhi. Cụ thể:
- Bằng cách loại bỏ lượng dịch dư thừa, kỹ thuật này giúp giảm áp lực lên phổi, tạo điều kiện cho phổi có không gian để giãn nở và phát triển bình thường.
- Dịch tích tụ trong khoang màng phổi có thể chèn ép tim gây ảnh hưởng đến chức năng bơm máu. Việc dẫn lưu dịch sẽ giúp giảm gánh nặng cho tim, cải thiện tuần hoàn.
- Ngăn ngừa nguy cơ suy hô hấp nghiêm trọng sau sinh.
- Kỹ thuật này giúp tăng đáng kể cơ hội sống sót, phát triển khỏe mạnh cho thai nhi mắc bệnh.
Thai nhi hô hấp khỏe hơn, giảm các biến chứng nghiêm trọng
2. Rủi ro thường gặp
Bên cạnh những lợi ích kể trên, thủ thuật này cũng tiềm ẩn một số rủi ro nhất định, như:
- Rỉ ối hoặc vỡ ối sớm: Sau thủ thuật, có thể xảy ra hiện tượng rỉ ối kéo dài hoặc vỡ ối sớm, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng ối và chuyển dạ sinh non.
- Nhiễm trùng trong buồng ối (nhiễm trùng ối – viêm màng ối): Dù thực hiện trong điều kiện vô khuẩn, vẫn có nguy cơ nhiễm trùng, ảnh hưởng đến cả mẹ và thai nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
- Thai nhi co giật, rối loạn nhịp tim hoặc chấn thương: Trong quá trình đưa ống dẫn lưu, có thể gây kích thích, chèn ép hoặc tổn thương nhẹ mô phổi hoặc các cơ quan lân cận của thai nhi.
- Ống dẫn lưu tuột hoặc dịch tái tích tụ: Sau đặt ống, có trường hợp shunt bị tuột, lệch vị trí hoặc dịch tiếp tục tích tụ lại, đòi hỏi phải đặt lại ống lần hai hoặc áp dụng biện pháp thay thế.
- Chảy máu trong buồng ối: Đây là biến chứng hiếm gặp, có thể xảy ra khi kim hoặc ống đi qua các mạch máu của bánh nhau hoặc tử cung.
Trong một số trường hợp, thai nhi có thể cần phải được can thiệp thêm sau thủ thuật dẫn lưu ban đầu, đó là:
- Nếu stent bị tắc nghẽn hoặc tuột ra khỏi vị trí thì có thể cần phải thực hiện lại thủ thuật để đặt lại hoặc thay thế stent.
- Tùy theo diễn biến của bệnh và tình trạng cụ thể của thai nhi, đôi khi bác sĩ có thể quyết định chuyển sang một phương pháp điều trị khác nếu thủ thuật dẫn lưu không đạt hiệu quả như mong muốn hoặc có biến chứng.
Nên thực hiện nội soi buồng ối dẫn lưu dịch màng phổi thai nhi ở đâu tốt nhất?
Trường hợp thai nhi được chẩn đoán tràn dịch màng phổi sẽ rất nguy hiểm nếu không được thăm khám và can thiệp kịp thời. Việc lựa chọn cơ sở y tế uy tín, chuyên sâu là yếu tố then chốt để đảm bảo hiệu quả và an toàn cho cả mẹ và bé.
Nếu bạn đang tìm kiếm địa chỉ can thiệp an toàn, hiệu quả, Trung tâm Y học bào thai – Bệnh viện Đại học Phenikaa là một trong những lựa chọn hàng đầu hiện nay với: Đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, trang thiết bị hiện đại, thực hiện thành công nhiều ca can thiệp bào thai phức tạp và đồng hành cùng các sản phụ đến khi mẹ tròn con vuông.
Trung tâm Y học bào thai Bệnh viện Đại học Phenikaa là một trong những đơn vị can thiệp bào thai uy tín hàng đầu cả nước
Kết luận
Kỹ thuật nội soi buồng ối dẫn lưu dịch màng phổi thai nhi là một phương pháp can thiệp tiên tiến, mở ra cơ hội sống còn cho những trường hợp thai nhi bị tràn dịch màng phổi bẩm sinh nặng. Nhờ can thiệp kịp thời, chức năng hô hấp của thai nhi có thể được cải thiện đáng kể ngay từ trong tử cung, giảm thiểu nguy cơ suy hô hấp sau sinh.
Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về tình trạng sức khỏe thai kỳ hoặc cần tư vấn thêm về kỹ thuật này, hãy liên hệ ngay với Bệnh viện Đại học Phenikaa. Đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm cùng hệ thống trang thiết bị hiện đại luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn để đảm bảo hành trình chào đón bé yêu diễn ra an toàn, trọn vẹn.